Izba Pamięci Ziemi Mszczonowskiej
Umowa między Polskim Wydawnictwem Muzycznym a Janem Adamem Maklakiewicz na wykorzystanie baletu „Złota Kaczka”, 1950 rok
W umowie zawartej 29 listopada 1950 roku w Krakowie, Jan Adam Maklakiewicz przekazuje do wykorzystania materiał nutowy baletu „Złota Kaczka” na rzecz Polskiego Wydawnictwa Muzycznego z siedzibą w Krakowie, przy ul. Basztowej 23.
J. A. Maklakiewicz zgadza się, aby materiał nutowy jego utworu „Złota Kaczka”, pisany ręcznie, powielany, fotokopiowany, częściowo drukowany – był wypożyczony celem wykonywania utworu przez Polskie Wydawnictwo Muzyczne na zasadzie wyłączności.
Wydawnictwo Muzyczne w umowie zobowiązuje się do wypłaty honorarium na rzecz J. A. Maklakiewicza za każdorazowe wykorzystanie materiału nutowego jego autorstwa w wysokości 20% od opłaty za każdorazowe wykorzystanie utworu.
Umowa porusza dodatkowo kwestie dotyczące m.in. sprzeciwu do wypożyczenia utworu, wycofania utworu oraz naruszenia warunków umowy.
Prapremiera Baletu „Złota Kaczka” Jana Adama Maklakiewicza odbyła się 12 maja 1951 roku w Operze Śląskiej w Bytomiu.
Balet niósł przesłanie o sprawiedliwości społecznej. Znana warszawska legenda o złotej kaczce na Powiślu została zmodyfikowana według zasad socrealizmu i podawała odwieczną prawdę, że nie pieniądz stanowi o wartości człowieka, a jedynie praca. Czary Złotej Kaczki zmieniają młodego szewca Lutka w złego bogacza, który z nikim nie chce się dzielić swymi pieniędzmi. Libretto opracował Czech Jan Rey [Reimoser], a do realiów polskich dostosował je choreograf Jerzy Kapliński. Partytura zawiera rozmaite tańce przypisane różnym warstwom społecznym: lud warszawski tańczy mazura szewskiego, pałacowi goście – poloneza, zaproszeni na występy artyści – kadryla i galopa, służba – krakowiaka, a chłopi (podczas odwiedzin Lutka w rodzinnej wsi) – oberka, polkę, kujawiaka i chodzonego. Po premierze komentatorzy jednak wątpili, czy prawda, że pieniądz zdobyty bez pracy nie przynosi szczęścia, w ogóle da się przedstawić językiem tańca.
oprac. Aleksandra Kacprzak, GCI
W tekście wykorzystano fragment książki „Polski balet na muzycznej scenie XX wieku. Między partyturą, a tańcem” Małgorzaty Komorowskiej.
